Er zit daar ergens in Den Haag een overijverige ambtenaar, ene Horatius Polder, schat ik zo in, die zo’n grote puzzelliefhebber is dat hij de moeilijkste vraagstukken van het land voorgeschoteld krijgt. Zijn favoriete opgaven beginnen met “We moeten de Amerikanen te vriend houden, maar…”, gevolgd door een schier onoplosbaar dilemma, zoals in 2003: “We moeten de Amerikanen te vriend houden, maar die beginnen nu zonder enig volkenrechtelijk mandaat een oorlog die wij vanzelfsprekend moeten steunen maar die we niet met goed fatsoen kunnen steunen omdat er dus geen volkenrechtelijk mandaat ligt en het volk massaal tegen is.”
Oplossing: geen militaire, maar wel politieke steun.
Briljant, in al zijn eenvoud. Daar kun je nu alle kanten mee op: hard en toch zacht.
“Maar wat dan als een onafhankelijke onderzoekscommissie over zeven jaar dat besluit compleet met de grond gelijk maakt?”, vroeg een ongelovige Balkenende naar verluidt nog.
“Dan zeg je gewoon dat je met de kennis van dan toen, nu dus, snap je, volg je me nog, nee zeker, je kijkt nogal wazig, maar dat maakt niet uit, dat komt dan wel weer, een andere afweging zou hebben gemaakt.”
Begin 2010 ligt er een nog veel gecompliceerder vraagstuk: “We moeten de Amerikanen te vriend houden, maar we hebben bij de vorige verlenging die ook al niet de bedoeling was afgesproken om eind 2010 uit Afghanistan te vertrekken, en de PvdA, die naar het zich laat aanzien nog heel 2010 in de regering zit, is mordicus tegen een nieuwe verlenging, en toch moeten en zullen we op een of andere manier blijven, dat staat vast; rara hoe verkopen we dat?”
Daar heeft onze ambtenaar het maar moeilijk mee, te meer omdat hij deze week ook eindelijk nog eens die brief aan de Kamer moet afschrijven, nu gebleken is dat de argumentatie waar hij zeven jaar geleden nog zo op vertrouwde toch niet zo overtuigend was. De oplossing diende zich dit weekend als bij toverslag, onder de douche vermoedelijk, aan: we gaan gewoon een potje trainen daar in Uruzgan! Amerikanen blij want we blijven, CDA blij want Amerikanen blij en PvdA blij want we blijven dan wel maar er wordt toch zeker niet meer gevochten.
Het is op zijn minst fascinerend hoe de nederlagen van weleer schaamteloos worden ingezet voor de overwinningen van de toekomst. Zijn we immers niet ooit in dat godvergeten land verzeild geraakt door de belofte dat er niet gevochten maar uitsluitend opgebouwd zou worden? En bleven we vervolgens niet wat langer omdat er van dat opbouwen weinig terecht was gekomen en we nu maar rustig moesten gaan afbouwen?
Nu wordt het idee van een trainingsmissie ineens van links tot rechts omarmd omdat het geen vechtmissie meer is, terwijl we die officieel nooit gehad hebben. We waren immers aan het opbouwen; we schoten alleen af en toe terug als we bij het monteren van een schoolbord of het slaan van een waterput onder vuur genomen werden. Dat zal die trainers echter niet gebeuren; voor hen is er geen veiliger plek op aarde dan Uruzgan. Het lijkt me geen toeval dat korpschef Meijboom uitgerekend na de bekendmaking van dit nieuws zijn functie in Rotterdam neerlegde; die gaat het helemaal maken daar in Tarin Kowt.
“Het is goed als er meer blauw op straat komt”, hoorde ik iemand het plan vanavond op tv nog verdedigen. Er zijn in heel Afghanistan ongeveer drie straten en de agenten dragen hoogstwaarschijnlijk groene pakjes – en die moeten wij dan gaan opleiden.
Als over twee jaar de trainingsmissie ten einde loopt en er ongetwijfeld een nieuwe storm van kritiek losbarst omdat er geen enkele agent klaargestoomd is voor de weerbarstige Afghaanse politiepraktijk, kunnen we ons verblijf in Uruzgan altijd nog verlengen met een bezorgmissie om de krant en pizza’s op tijd rond te brengen, een poldermissie om de politiek op een hoger plan te brengen, een TON-missie om de files te bestrijden of een klimaatmissie om de zeespiegelstijging te beteugelen. Ook dat moet immers allemaal nog gebeuren in dat arme land.
Maar als er dan toch zo nodig een trainingsmissie moet komen en we willen de Afghanen écht helpen, waarom maken we dan niet gewoon Guus Hiddink bondscoach van Afghanistan? Me dunkt dat Obama dat meer kan waarderen dan wanneer hij naar Noord-Korea vertrekt.