Gevoelstemperatuur

Ik begon dus net een beetje aan die kou te wennen toen ik van alle kanten gewaarschuwd werd voor een met sneeuwjacht gepaard gaande gevoelstemperatuur van wel min vijftien graden Celsius.

Daar kan ik dus slecht tegen. Een gevoelstemperatuur, die had je twintig jaar geleden nog niet. Destijds kon het gewoon flink kouder aanvoelen als er een snijdende poolwind over de lage landen woei, maar de behoefte om dit in exacte cijfers uit te drukken bestond ten enenmale niet – en terecht natuurlijk: een gevoelstemperatuur is, zoals de naam al aangeeft, een persoonlijk eigendom dat met het diepste respect behandeld dient te worden. Toch is hij ergens in de afgelopen decennia uitgevonden, de semi-officiële Gevoelstemperatuur™, en tegenwoordig is het dus al zover dat deze niet alleen achteraf beschreven, maar zelfs van tevoren voorspeld wordt. Zodat je dus ’s avonds al weet hoe je je een dag later gaat voelen.

Het kan niet anders of de Gevoelstemperatuur™ dient een commercieel doel – en ja hoor, er is godverdomme alweer een gevoelstemperatuurradar die je gevoel tot achter de komma vastlegt in koude en kille cijfers. Afgelopen zaterdag had ik de euvele moed om te fluisteren dat ik het wel mee vond vallen met die kou, maar een blik op de gevoelsthermometer wees uit dat mijn gevoel van mijn gevoel me in de steek had gelaten. Het had heus wel aangevoeld als -15, alleen voelde het alsof het minder koud voelde.

‘Ach, wind je niet op, zero’, krijg ik dan te horen. ‘Dat is gewoon een rekensommetje van temperatuur, windsnelheid en -richting. Vooruitgang, noemen ze dat ook wel.’
Anderen wijzen op een algeheel gebrek aan gevoelens mijnerzijds.

Ik neem daar geen genoegen mee; het is en blijft een naar ding, die Gevoelstemperatuur™. Celsius zou zich in zijn graf omdraaien als hij zou ontdekken hoe zijn prachtschaal te grabbel wordt gegooid. Mind you: de Gevoelstemperatuur™ wordt in celsiusgraden uitgedrukt, hetgeen natuurlijk een gotspe van jewelste is. Water bevriest bij 0, raakt aan de kook bij 100 en trekt zich daarbij verdomd weinig aan van windsnelheid of -richting, laat staan van maatschappelijke problemen als hoge energierekeningen en gebrek aan winterkleding. Maar zie hier:

Op meetstation Hoek van Holland dooit het dus behoorlijk, maar gevoelsvriest het dat het kraakt. In Hoogeveen idem dito. Wat betekent dat in vredesnaam? Wat gebeurt er bij 0 graden Gevoelsius? Kunnen we na twee weken van Gevoelstemperatuur™ ruim onder 0 een Gevoelstedentocht organiseren?

Sowieso is dat een vervelend trekje van de Gevoelstemperatuur™, om altijd maar extremer te willen zijn. Nooit eens vriest het buiten 15 graden, maar voelt het aan als rond het vriespunt. Nee, dan hoor je ineens niks van Gevoelstemperatuur™. Een aandachtsgeil rottemperatuurtje, dat is het.

En dus zal het ongetwijfeld niet bij Gevoelstemperatuur™ blijven. Hoe lang zal het nog duren voor Gerrit Hiemstra waarschuwt: “Het is morgen nagenoeg windstil, maar de Gevoelswind™ kan toenemen tot matig, kracht 4”? Of Marco Verhoef voorspelt: “Er valt morgen zo’n 10 mm regen, maar de Gevoelsneerslag™ kan wel oplopen tot zo’n 70 mm, afhankelijk natuurlijk van de afstand die u moet fietsen”?

Waar ík nu wel benieuwd naar ben op een dag als vandaag, is de gevoelstemperatuur van iemand als Jan Peter Balkenende.

Dooi

Als straks de huidige ijstijd voorbij is (met de nadruk op ‘als’, want je weet maar nooit) zou het zomaar kunnen dat president Obama in de tussentijd vermoord is, Israël van de kaart geveegd blijkt en Togo winnaar is geworden van de Afrika Cup. In Iran zijn weer veertig demonstranten opgepakt, gemarteld en/of verkracht, maar de voorpagina van de Volkskrant wordt al een week lang onafgebroken gesierd door winterse Anton Pieck-tafereeltjes van vaderlandse bodem.

Het nieuws van voorbij onze landsgrenzen is even niet bereikbaar, zo lijkt het, en alles wat hier gebeurt hangt samen met het weer. Nederlanders gaan minder op wintersport; een paar maanden geleden zou het door de crisis komen, nu is het omdat de winter al hier is. Een hogere energierekening zou onder normale omstandigheden te maken hebben met een stijgende olieprijs; nu zogenaamd met de kou. Rellen in Culemborg? Tot voor kort de schuld van de moslims, maar nu zal het wel een gebrek aan strooizout geweest zijn waardoor die auto met Marokkanen naar binnen reed in dat huis van Molukkers.

Het is dan mijn taak om deze massahysterie rond iets onbenulligs, of is dat dubbelop, van zeurend zuur zuigend commentaar te voorzien.

De tragiek van redacties bijvoorbeeld, die van gekkigheid niet meer weten waar ze na drie dagen winterpretellende nu nog over moeten schrijven en dan aankomen met headlines als IJsselmeer is IJsselkorst geworden – een kop waar je als lezer de godganse dag je hersens over kunt breken op zoek naar de woordgrap, die er, ik heb uiteindelijk maar gebeld, niet in blijkt te zitten. En die dan in het fotobijschrift de, toegegeven, ietwat iel uitgevallen ijsbreker tegenover zijn Arctische soortgenoten afzetten als ‘een lichtblauwe versie van de Bereboot’.

Of Etten-Leur dat zich niets aantrekt van het strooizouttekort en via een of andere louche deal een partij badzout op de kop weet te tikken: lichtgroen, lichtgeel en met een heerlijk frisse appeltjesgeur. Klein nadeel: schuimvorming op de weg en de inwoners moeten noodgedwongen badderen in zand bij gebrek aan badzout.

Mijn woonplaats die urenlang van de buitenwereld afgesloten is. Treinen die niet of met veel vertraging rijden. Erwin Kroll die op nationale televisie mijn eigenste persoonlijke gevoelstemperatuur gaat voorspellen.

OK, die laatste is echt irritant en daar kom ik nog wel op terug, maar verder, en dat is het probleem dat ik even met u wilde bespreken, laat mijn ergernis me de laatste week ernstig in de steek.

Die rit-in-de-eerste-trein-die-weer-reed bijvoorbeeld was geweldig: forenzen die blijken te kunnen praten en ook niet chagrijnig kunnen kijken, een hele dikke mevrouw die haar medepassagiers oproept om de buik in te houden zodat er meer mensen mee kunnen, tweemaal met gejuich ontvangen worden (op Sloterdijk en in Haarlem) en dan aankomen in een, het valt me zwaar dit toe te moeten geven, alleszins pittoreske thuishaven.

Dan een paar dagen later een schaakwedstrijd die afgelast dreigt te worden; waar maak je dat nog mee? En als dan een uur voor aanvang de 64 velden sneeuwvrij worden verklaard een kwartier lang in gevoelstemperatuur™ -15ºC tegen windkracht 5 in beuken: heerlijk!

Mijn hemel, mensen, wat is hier aan de hand? Zero lijkt te ontdooien, help! Wat zijn de vooruitzichten? Zet de dooi voort?

Weer

Sluimerend trad een nieuwe sabbatical in, tot een donderslag bij heldere hemel – er was vooraf geen alarm afgegeven – mij danig uit mijn evenwicht bracht. ‘KNMI voorspelde jarenlang te hoge temperaturen‘, las ik. Door de verkeerde opstelling van een thermometer, namelijk te dicht bij een rij bomen, werd gemiddeld een halve graad te hoog gemeten.

De Egyptenaren konden duizenden jaren geleden op de juiste plaats een piramide bouwen met op de juiste plaats een kijkgat zodat je op het juiste moment op de juiste plaats bij het juiste moment de juiste sterren kon zien, maar in Nederland denken we ’s winters in Siberische omstandigheden dat de mussen dood van het dak vallen omdat onze geleerde meteorologen hun warmtemeters op de verkeerde plek neerzetten.

Dat hebben wij, weer: weermannen en -vrouwen die dichter bij de waarheid zitten in hun voorspelling dan in het beschouwingen achteraf.

Gemiddeld een halve graad te hoog voorspeld: dat lijkt me nog eens een inconvenient truth om mee geconfronteerd te worden. Gemiddeld: dat wil zeggen dat ze het ook wel eens bij het juiste eind hadden (als de wind uit boomvrije hoek waaide) of soms zelfs wel eens een te lage temperatuur hebben voorspeld (als op een herfstige dag een dek van gevallen bladeren de kou in de weerhut vasthield). Maar dus ook dat ze ons wel eens doodleuk twee of meer graden te veel in het vooruitzicht hebben gesteld!

Hoe veel Elfstedentochten zijn er niet op het laatste moment afgeblazen omdat een periode van dooi werd afgekondigd terwijl het in werkelijkheid keihard doorvroor? Hoe veel vrouwen hebben geen blaasontsteking opgelopen nadat Marjon “Liegebeest” de Hond in het kille voorjaar een rokjesdag ontketende?

Dankzij het KNMI vraag ik me intussen af hoeveel meter Usain Bolt eigenlijk gelopen heeft in die 9,58 seconden. Maar ook: wat kunnen we met deze kennis nog aan met de weercijfers uit 1706, algemeen erkend als het begin van de weermeting? Heeft er in de afgelopen drie eeuwen niet de nodige ontbossing plaatsgevonden? Met andere woorden: stonden er in 1706 niet overal ontzettend veel bomen, en werden er daarom niet veel te hoge temperaturen gemeten? En is dat dan niet stiekem de oorzaak van het broeikaseffect? Niet de uitstoot van broeikasgassen, maar het feit dat wij stelselmatig, al eeuwenlang ervan overtuigd zijn dat het een halve graad warmer is dan het in werkelijkheid is?

Wat is eigenlijk de temperatuur op aarde? Waarom is het drie graden boven nul als er vorst aan de grond is, en zeggen we niet dat het drie graden onder nul is maar dat het op ooghoogte dooit? Wie zegt dat langs een rij bomen niet de ideale plaats is om de temperatuur te meten? Waarom is een open vlakte temperatuurmetingsgewijs superieur?

U ziet: ik sta weer eens voor de ruïnes van mijn we(e)r(eld)beeld.

Matig

Ik weet dat het weer niet het meest interessante onderwerp is om over van gedachten te wisselen, maar ik wil toch even kwijt dat ik die hele Gerrit Hiemstra en Marco Verhoef inmiddels wel kan schieten. We lopen nu al wekenlang blauwbekkend over straat, links en rechts vriezen er wat vingers af, je glijdt om de haverklap op je smoelwerk en bij gebrek aan vingers om je val te breken breek je dan vroeg of laat alles wat je hebt, nou ja, behalve die verloren vingers dan, waarna je buiten bewustzijn raakt en nog van geluk mag spreken als iemand je intussen zwaar onderkoeld naar huis laat brengen, waar de leidingen van de verwarming gesprongen blijken – en de beste karakterisering die het olijke duo Hiemstra & Verhoef voor dit alles kan bedenken is matige vorst.

Verder lezen Matig

Spitsalarm

Spitsalarm, dat is voor een supporter van de club die in de eredivisie zo’n beetje het vaakst gepasseerd wordt een wekelijks terugkerend fenomeen. Niets om je over op te winden terwijl je onder een strakblauwe hemel op een vredige maandagochtend richting werk wandelt, na een weekend waarin de schade tot drie tegentreffers beperkt bleef. Toch was in het de trein extra druk geweest vanwege de meereizende, door Spitsalarm® gewaarschuwde automobilisten, die bovendien voor twee telden.

Er waren tijden dat sneeuw gewoon neerslag was, net zoals regen en hagel, maar tegenwoordig zijn drie vlokjes voldoende om het hele land in rep en roer te brengen. Op Studio Sport zag ik zelfs dat bij diverse voetbalwedstrijden in allerijl de oranje ballen waren opgepompt, want ja, waarom heeft de KNVB die anders nog in haar assortiment? Het was lang geleden dat ik voetbal met een oranje bal had gezien, en het was mij niet direct duidelijk of dat nu kwam doordat

a. het in de Talpa- en RTL-jaren nooit gesneeuwd heeft;
b. dit wel degelijk gebeurd is maar ik gewoon niet gekeken heb; of
c. alleen een oranje bal mag worden ingezet bij wedstrijden die door Studio Sport worden uitgezonden.

Ik vermoed het laatste, en ik verdenk Tom Egbers en consorten er zelfs van dat ze de live-wedstrijd gewoon met een witte bal hebben laten spelen en, alles voor de kijker, de oranje bal alleen voor de samenvatting hebben gebruikt.

Enfin.

Er was dus voor het eerst ook een spitsalarm. Gevaar! Sneeuw! Storm! Gladheid! Tempeesten! Mensen pas op! Blijf thuis! U als nietsvermoedende automobilist op een maandagochtend tussen 7 en 9 zou in een file terecht kunnen komen!

Wat leven we toch in een gevaarlijke wereld. Nog een geluk dat het kleinzielige volk der Nederlanders zich ooit aan de Noordzee heeft gevestigd, en niet ergens in de velden rond Novosibirsk.

Vandaag, nadat de voorspelde apocalyps en de verwachte 500 kilometer aan files waren uitgebleven, kon de ANWB vol trots bekendmaken dat het spitsalarm ‘dus’ goed gewerkt had. Een klassiek voorbeeld van de al even klassieke drogreden post hoc ergo propter hoc, zoals er in Nederland ook nog geen grote aanslag is geweest doordat wij met z’n allen zo lekker alert zijn dankzij alarmcode geel.

Je vraagt je af of het spitsalarm wellicht het geheime wapen uit de koker van Rita Verdonk is. Zij heeft immers de oplossing voor alle ellende waar we mee kampen, want zij heeft de oplossing voor het fileprobleem, en het fileprobleem is de oorzaak van al het kwaad in de wereld. Kredietcrisis? Omdat we niet kunnen werken als we stilstaan op de snelweg. Milieucrisis? We stoten nogal wat uit iedere ochtend. War on terror? Kunnen we alleen winnen als onze tanks vrije doorgang hebben op de A27.

En Rita heeft de sleutel in handen, maar ze verdonkt verdomt het gewoon om het geheim prijs te geven. Ik zou zeggen: NOS Journaal, grijp het momentum, stuur Erwin Kroll naar huis en introduceer fileman Henk Stavast voor de dagelijkse spitsverwachting. Het weer, dat is zó 2007…