Zoals in de popmuziek een liedje van drie minuten nimmer kan tippen aan de rijkdom en opbouw van een briljant gecomponeerd nummer van dubbele lengte, zo legt in de literatuur de novelle het altijd af tegen een geslaagd magnum opus van een schrijver. Natuurlijk, een kort boek kan adembenemend mooi geschreven zijn, maar wanneer een schrijver datzelfde 800 pagina’s of meer achter elkaar doet met dezelfde personages, is de artistieke prestatie op een of andere manier toch groter, en de moeite om afscheid te nemen van de karakters, misschien is dat het ook wel, eveneens.
Een boek kan je ook totaal niet raken, zoals mij nu overkomt met de jongste Booker Prize-winnaar The Gathering van Anne Enright. Bij een gemiddelde omvang lees je het dan rustig uit, en bij een dik boek zou je dan iets vervelends maar niet onoverkomelijks moeten doen: het terugzetten in de kast (zie hier voor een handleiding).
Het irritante van dikke boeken is nu dat je erin kunt verdwalen. Dat ze je in het begin naar de strot vliegen, dat je verder verder verder wilt maar dat vervolgens de inmiddels torenhoog gespannen verwachtingen niet worden waargemaakt en je het boek uiteindelijk na de laatste pagina vertwijfeld dichtslaat, onzeker over je oordeel omdat je je nog wel iets herinnert van je oorspronkelijke enthousiasme terwijl de teleurstelling overheerst.
Zo’n boek is Darkmans van Nicola Barker, eveneens genomineerd voor de Booker Prize 2007, met 838 pagina’s bijna net zo dik als alle andere genomineerden bij elkaar, en achteraf dus terecht niet tot winnaar uitgeroepen.
Hoe anders dacht ik daarover na een bladzijde of 200, toen alle personages nog in een wervelende stijl gepresenteerd werden tezamen met hun mysteries en mysterieuze verhoudingen tot elkander, en als je schier ondraaglijke nieuwsgierigheid dan weer enigszins gevoed werd, dan
godverdomme
was het hoofdstuk weer afgelopen, werd de aandacht op niet minder boeiende wijze verlegd naar een volgende verhaallijn en moest je dus weer verder, verder verder verder, maar het werden te veel personages die veel te verweven waren met elkaar en ook eigenlijk wel heel erg raar waren allemaal, kortom, ik raakte de draad kwijt en heb weer eens het gevoel
tsja
dat er wederom van alles aan me voorbijgegaan is, waaronder, niet geheel onbelangrijk, de essentiële boodschap van het boek. Het gevoel beklijft dat hier veel meer in had gezeten.
Niettemin een ruime zeven voor de verslavende werking, of zelfs een acht min vanwege het feit dat we nu weer een nieuwe bijnaam hebben voor onze kat Darko.