Oorlog

Als mijn favoriete club Sparta in een wedstrijd tegen de aartsrivaal van Zuid in de slotminuten een 2-1 voorsprong verdedigt, mogen alle registers geopend en heiligt het doel alle middelen. Iedere vinger die wordt uitgestoken naar een Spartaan is dan een aanslag die minutenlang creperen rechtvaardigt, en het nemen van een inworp is op zo’n cruciaal moment natuurlijk een handeling die ampele overweging vereist, met na ellenlang gedraal als mogelijke uitkomst dat het toch beter is dat een ploeggenoot de bal weer in het spel brengt – die dan wel eerst al sjokkend het hele veld moet oversteken.

Voetbal is oorlog.

In de nabeschouwing in het café zal het gedrag van de spelers opgehemeld worden. Het zal nog lang gaan over die schofterige overtreding op onze man in blessuretijd waar niet eens voor gefloten werd, en we zullen onze zorg uitspreken of hij dit seizoen nog wel in actie zal komen. Maar in werkelijkheid hebben we natuurlijk heus wel gezien dat hij helemaal niet geraakt werd, en dat er, eigenlijk de hele tweede helft al, sprake was van hemeltergend spelbederf. Onder ede geplaatst voor een waarheidscommissie zou het geen enkele moeite kosten om te beamen dat er sprake was van oeverloos en objectief gezien afkeurenswaardig tijdrekken.

Het is logisch dat wie dezer dagen, en laat ik op mijn woorden letten, kritiek heeft op de staat Israël, in razernij ontstak bij de eerste berichten over 500 tot 1000 burgerdoden door een Israëlische luchtaanval op een ziekenhuis, en hierin het zoveelste bewijs zag voor de wandaden van het regime van Netanyahu. Net zo goed als je ervan uit mag gaan dat degenen die staan voor het recht van Israël op zelfverdediging, even moesten slikken bij dit gruwelijke nieuws.

Inmiddels heeft het er alle schijn van dat het geen Israëlische luchtaanval was, maar een afgezwaaide raket van Islamitische Jihad; dat niet het ziekenhuis maar de parkeerplaats werd geraakt; en dat niet 500 maar enkele tientallen doden vielen. Het is misschien te vroeg voor definitieve conclusies, maar laten we zeggen dat de scheids én de VAR zeggen dat het erbinnen was, en alleen Feyenoord TV nog volhoudt dat het erbuiten was.

Er is terecht veel ophef geweest over de dubieuze rol van de hamaspapegaaiende media in dezen. Maar die geven tenminste nog, zij het schoorvoetend, hun fouten toe. Wat in de samenleving (niet) gebeurt, is eigenlijk veel zorgwekkender. Terwijl de informatie die naar buiten is gekomen op zijn minst aanleiding geeft tot gerede twijfel over de eerste lezing, ben ik nog niemand van enige autoriteit uit het pro-Palestijnse kamp tegengekomen die erkent dat het waarschijnlijk een raket vanuit Gaza was, die als doel had om juist onschuldige burgers in Israël om het leven te brengen. Niemand. Integendeel: elke strohalm van elke dubieuze bron die suggereert dat het tóch Israël was, wordt gretig aangegrepen.

Dit is welbeschouwd merkwaardig. Als je opkomt voor de Palestijnen maar “natuurlijk tegen Hamas” bent, zoals velen volhouden, zou het geen enkele moeite moeten kosten om een afzwaaier vanuit Gaza als mogelijke oorzaak van de inslag te zien. Sterker nog, dat zou je een stuk geloofwaardiger maken, zonder dat het ook maar iets wegneemt van je houding ten aanzien van Israël. Je kunt daarna namelijk gewoon weer twitteren over de decennialange onderdrukking van de Palestijnen en de in jouw ogen disproportionele reactie op de barbaarse (toch?) slachting van 1400 Israëlische burgers om wie zij waren. Alleen werd deze inslag veroorzaakt door een raket uit Gaza, daar lijkt het toch wel heel sterk op.

Het volhouden van zaken waarvan je eigenlijk ook wel weet dat ze niet kloppen, puur omdat een alternatieve versie beter in je straatje past, roept in tijden van oorlog wantrouwen op. Het patroon is ook onmiskenbaar. Als bij een demonstratie iemand met een Hamas-vlag staat te wapperen, is de conclusie niet dat het met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid inderdaad om een zeer onguur type met een uiterst bedenkelijk wereldbeeld gaat, maar wordt alles uit de kast getrokken om uit te leggen dat het misschien toch geen Hamas-vlag was. Als in diezelfde demonstratie een leus wordt aangeheven die ik hier niet zal herhalen omdat het wereldwijd wordt gezien als een oproep tot genocide van het Joodse volk, dan komt men op de proppen met schimmige verhandelingen waaruit moet blijken dat het eigenlijk een heel onschuldige spreuk is, terwijl iedereen weet dat als je werkelijk alle schijn van antisemitisme wilt vermijden, je wel gewoon een ander rijmpje verzint, weet ik veel, The sun will always shine in peaceful Palestine.

Gematigde moslims beroepen zich er regelmatig op dat zij zich niet uit hoeven spreken tegen het geweld van de extremisten, simpelweg omdat zij niets met hen te maken hebben. Dat is zeker te verdedigen, en tja, ze kunnen anders ook wel bezig blijven natuurlijk. Maar in demonstraties staan ze nu wel zij aan zij met de onfrisse elementen die Hamas wél steunen, al dan niet heimelijk, en die wél blinde haat jegens joden koesteren, een fenomeen dat zich nu in de hele westerse wereld manifesteert in het van school pesten van kinderen, het belagen van synagoges, het merken van woningen waar Joden wonen, het verstoren van een minuut stilte voor een neergestoken leraar (gelukkig slechts 357 incidenten) en alles wat in deze zeer bescheiden opsomming ontbreekt en nog gaat komen.

Laat ik het zo zeggen: als ik ooit, om wat voor reden dan ook, in een demonstratie beland waar gezwaaid wordt met hakenkruizen en Prinsenvlaggen, dan zal ik niet verbaasd zijn als ik daarover ter verantwoording word geroepen, en dan zal ik eerder mijn best doen om alle mogelijke misverstanden zo snel en ondubbelzinnig mogelijk de wereld uit te helpen, dan dat ik speculaties over nazisympathieën boven de markt laat hangen.

Niemand hoeft zich verplicht te voelen dit te doen, maar wat zou het helpen als af en toe iemand eens iets toegaf wat ingaat tegen het belang van de kant voor wie die opkomt. Het voegt namelijk helemaal niets toe als Geert Wilders schande spreekt over het belagen van een synagoge. Dat weten we al, en er zal geen enkele bijna-jodenhater mee binnenboord gehouden worden – integendeel. Tunahan Kuzu daarentegen, of vul op deze plek een willekeurige andere kwaadaardige apologeet in, zou hier daadwerkelijk iets kunnen betekenen als hij niet zo lafhartig zijn mond zou houden. En laat Wilders dan het afsluiten van water en energie, of het bombarderen van Gazanen op de vlucht veroordelen.

Het is oorlog en er is veel wat we niet weten. Maar er is ook voldoende narigheid, ook in onze samenleving, die we wel degelijk met eigen ogen kunnen waarnemen. Willen we daadwerkelijk dichter bij elkaar komen, dan zal dat beginnen met het erkennen van al het fouts van ‘eigen’ zijde. Aan de geloofwaardigheid van degene die de moed heeft zich daarover uit te spreken, hoeven we niet te twijfelen. Aan die van degene die zich stelselmatig in allerlei bochten wringt om de zo eenvoudig te verschaffen helderheid maar niet te hoeven geven des te meer.

Wie redelijk en voor de-escalatie is, pist zo nu en dan in eigen nest, expliciet en zonder voorbehoud. Oók, of misschien juist, als niemand het van je vraagt. Oorlog is godverdomme geen potje voetbal.