Wagentje met muntjes

Wagentje

Natuurlijk, er brak oorlog uit op ons continent, er stierven nog altijd veel mensen aan corona, Thierry Baudet daarentegen plantte zich voort, we bleken niet in staat om asielzoekers menswaardig op te vangen, er was dat belachelijke winter-WK in Qatar en veel huishoudens kunnen hun energierekening niet meer betalen, maar hét nieuwsfeit van 2022 was toch ontegenzeglijk de afschaffing van de winkelwagentjesmuntjesplicht bij Albert Heijn.

Halverwege de jaren tachtig liep het alle spuigaten uit: klanten lieten hun volgeladen karretje lukraak in een willekeurig gangpad achter en verlieten schaamteloos de winkel, welgestelde ouders namen een wagentje mee naar huis om hun kinderen te verblijden met een nieuw hok voor het konijn en daklozen sjouwden er dankbaar hun resterende hebben en houden in rond. In 1985 had de winkelwagen ongeveer hetzelfde imago als een Syrische vluchteling in de ogen van een hedendaagse PVV’er: overal in het straatbeeld aanwezig, behalve daar waar hij hoorde, namelijk in de eigen winkel.

Gelukkig bleek de remedie voor dit maatschappij-ontwrichtende probleem eenvoudig: laat de Nederlander een gulden in het ding steken om het te ontgrendelen, en gegarandeerd dat hij zijn wagentje na gebruik keurig inlevert. Zulks geschiedde dan ook; de Hollander wilde kennelijk wel een gratis konijnenhok, maar niet een van een gulden.

Jarenlang werkte deze psychologische truc van likmevestje op verbluffende wijze. Waarschijnlijk was het de invoering van de euro die een kentering teweegbracht. Zoals alles werd ook het huren van een winkelwagentje zo’n 10% duurder: van 1 gulden naar € 0,50 x 2,20371 = ruim fl. 1,10. De borg die je na afloop terugkreeg steeg weliswaar met eenzelfde factor, maar toch waren er plots opvallend veel mensen die zogenaamd geen 50 cent op zak hadden.

Om aan dit typische jaren-nul-gemekker tegemoet te komen, bedacht Albert Heijn het Albert Heijn-muntje: een penning van onbestemde legering in exact de omtrek van een 50 eurocent-stuk, mét een handig gaatje zodat je hem aan je sleutelbos kon hangen én een logo zodat je elke dag minstens vijf keer aan Albert Heijn dacht. Briljant! Nu hoefden de klanten geen geld meer in het wagentje te steken om te voorkomen dat ze het mee naar huis namen, maar een waardeloos muntje. Het konijnenhok was met andere woorden weer gratis.

Alleen: je kon je kinderen wel kortstondig blij maken, maar de volgende keer dat je boodschappen ging doen, kon je dan weer geen karretje losmaken. De muntjes waarmee dat kon, waren alleen achter de toonbank bij de servicebalie verkrijgbaar, strikt uit het zicht alsof het pornografisch materiaal betrof. Je voelde je altijd nogal smoezelig als je om een muntje moest vragen, want daarmee biechtte je in feite op dat je weliswaar doelbewust naar de winkel was gegaan, maar niet even gecontroleerd had of je wel 50 cent of een AH-muntje bij je had. Het was absoluut zaak dat de buurvrouw je in een dergelijke situatie niet betrapte.

Maar Albert Heijn zou Albert Heijn niet zijn als het voor zijn klanten niet ook voor dit ongemak een oplossing vond. De muntjes werden nu gewoon pontificaal uitgestald, voor iedereen te graai om van al het gezeik af te zijn. Hiermee was het einde natuurlijk zoek. Nu je elke ker gewoon een nieuwe kon pakken, was er geen enkele noodzaak meer om je op je supermarktbezoek voor te bereiden. Iedereen had er uiteindelijk in elke broek- en jaszak wel drie of vier zitten, en je kon ze ook gewoon meewassen want ze waren inmiddels van plastic omdat de productie van al die metalen muntjes wat in de papieren was gaan lopen.

Resumerend: om te voorkomen dat klanten karretjes ontvreemdden, werd aanvankelijk een bescheiden borgsom gevraagd; later volstond een muntje met een zekere exclusiviteit, en nog later werden de muntjes bijkans door je strot geduwd. Maar waarom, echt WAAROM in godsnaam, zouden klanten hun karretje wel terugbrengen als zij een volslagen waardeloos muntje terugkrijgen, en anders niet? WAAROM heb jij, ja ook jij lezer, al die tijd niet alleen je karretje teruggebracht en hem in het karretje ervoor geklikt MAAR HEB JE OOK STEEDS HET MUNTJE WEER MEEGENOMEN TERWIJL JE ER AL 83 HAD en de volgende klant nu weer helemaal naar de servicebalie moest voor een nieuw? Is dat duurzaam of zo?

Er moest een fucking pandemie met ruim 20 miljoen slachtoffers aan te pas komen om aan dit krankzinnige ritueel een einde te maken. Ook bij Albert Heijn zagen ze nu wel in dat de klanten ook zonder incentive hun wagentje gewoon terugbrengen. De aanleiding die ze zelf geven om te stoppen met het systeem dat uitging van metalen muntjes: er kan een berg plastic worden bespaard.

Dat is mooi, maar de werkelijke reden is nog veel mooier. Je zou hier kunnen spreken van conditionering, waardoor mensen na al die tijd simpelweg niet beter weten dan dat ze hun karretje na het afrekenen terugbrengen. Maar vermoedelijk is hier sprake van keiharde evolutie: er worden gewoon geen kinderen meer geboren die hun winkelwagentje niet netjes inleveren. Vooruitgang! Op het moment dat de woz-waarde van een gemiddeld karretje uit een filiaal in Amsterdam Oud-Zuid tussen de vier en vijf ton schommelt, lijkt me dit een hoopvol signaal.

Het gevolg van de energiecrisis is ongetwijfeld dat we er vroeg of laat achterkomen dat de kachel ook een graadje lager kan als de gasprijzen niet zo idioot hoog zijn. De kluisjes bij concertzalen werken ook prima met die Albert Heijn-muntjes, die we beter kunnen gebruiken dan weggooien. En het zal niet lang meer duren eer we onze fietsen niet meer op slot hoeven zetten, in welk geval de firma VanMoof faillissement kan aanvragen.

We gaan mooie tijden tegemoet.

Nieuwe stukjes in je mailbox?

Meld je aan en ontvang een mailtje bij elk ei dat gelegd is.
Loading

7 gedachtes over “Wagentje”

  1. De gemiddelde hondentrainer droomt dagelijks van dergelijke resultaten voor zijn eigen praktijk. Hoewel hij/zij daar wel iets korter over doet. Overigens is een dergelijk gedrag altijd aan slijtage onderhevig en zie je hier en daar toch wel filialen/franchisers die, afhankelijk van de demografie eromheen, gewoon weer de tiewraps van de wagentjes hebben losgeknipt. Want ja, ze zullen er altijd zijn. De door generaties overerfde gebreken en gewoontes die in de moderne samenleving onverwoestbaar blijken.
    Ik vraag mij ook af of al het andere dat ons dagelijks uitdaagt niet het schrille contrast met een muntje voor een boodschappenwagen ons voorschotelt.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *