Goedenavond. We hoopten allemaal op een zorgeloze zomer, maar zo’n zomer is het helaas niet aan het worden. En dan denk ik vandaag natuurlijk aan zwartepiet, maar ook aan die afschuwelijke explosie van corona. Een vreselijke ramp die de wereld in het hart heeft getroffen. We leven mee met de slachtoffers, waarbij we ook denken aan de Nederlanders die getroffen zijn.
En dan zwartepiet. Het virus is weer bezig aan een gevaarlijke opmars. De cijfers liegen er niet om. Het aantal besmettingen neemt hand over hand toe, en het is nog maar augustus. We dreigen de grote veranderingen te verspelen die ik persoonlijk, en wij met zijn allen, in de afgelopen jaren hebben doorgemaakt. Onze boodschap vandaag is dan ook simpel: een nieuwe intocht willen we niet en die hoeft er ook niet te komen. Maar dat gaat niet vanzelf.
Belangrijk te beseffen is dat een groot deel van de besmettingen thuis gebeurt. Het zwartepietvirus komt als ongenode gast mee achter de voordeur. Denk dus niet: ik kan gerust schouder aan schouder op de bank zitten met ooms, tantes, neefjes en nichtjes, vrienden en buren. Nee, want juist dan slaat het virus toe en voor je het weet raken jij en je geliefden in een discussie verzeild. Helaas hebben we daar al ernstige voorbeelden van gezien van grote families waar veel mensen besmet zijn geraakt.
Dit geldt vooral voor mensen van middelbare leeftijd. Tegen hen wil ik vanavond zeggen: zwartepiet is niet voorbij, het is geen grap en het is oerstom om net te doen alsof dat wel zo is. Jullie denken misschien dat je zelf weinig last hebt van het virus, maar als te veel van jullie de regels aan hun laars lappen, ben je een gevaar voor je kinderen, je buurjongetje of -meisje en iedereen om je heen met een gebrekkige weerstand. Zij moeten mogelijk de gevolgen van jouw onverantwoordelijke gedrag een leven lang met zich meedragen.
Op dit moment zijn er misschien nog weinig ziekenhuisopnames. Gelukkig maar. Maar geen misverstand: er is reden tot zorg. Straks is het november en dan gaat iedereen weer de straat op. Het virus kan dan weer wild om zich heen slaan.
Het is dus belangrijk dat je je aan de basisregels houdt. En ik herhaal ze nog maar een keer, voor je ze vergeten zoudt. We wassen onze handen stuk, al is het maar in onschuld. We houden een staflengte afstand, al vraagt het wat geduld. We spreken op gedempte toon, dan verstaan we elkaar ook gewoon. Schreeuwen is er al helemaal niet bij, en gebruik in godsnaam geen overbodige rijmelarij. Mijd sociale media. En: laat je testen. Wacht niet tot je in een oeverloze discussie beland bent, maar laat je meteen testen bij de eerste keer dat de woorden ‘maar een kinderfeest’ in je opkomen.
Ben je toch in contact gekomen met iemand met zwartepiet, dan vragen we je drie weken in quarantaine te gaan, van 14 november tot en met 5 december, ook als je zelf geen zichtbare symptomen hebt. Je hoeft geen kroeshaar, oorbellen of schmink op te hebben om het virus toch te kunnen overdragen. Aan die quarantaine moeten mensen zich gewoon houden. Dus ja, we gaan dat nabellen, of met behulp van camera’s via de schoorsteen checken of mensen zich aan die maatregel houden.
Tot slot nog het volgende. Steeds meer onderzoek wijst erop dat de transmissie van zwartepiet ook via de lucht kan plaatsvinden, via zogeheten aeronoten. Dit is momenteel voer voor speculasies onder wetenschappers. Hoewel het RIVM nog altijd geen bewijs heeft gevonden voor de overdracht via kruidige nootjes, lijkt recent opinieonderzoek het te bevestigen. Voorzichtigheid is dus geboden. Het advies luidt dan ook: houd ramen en deuren gesloten. Laat geen schoenen rondslingeren. Leg geen wortels bij de schoorsteen. Wordt er op de deur geklopt, doe niet open. Laat mensen vooraf reserveren en voer een checkgesprek. Let wel: dat is dus geen checkdebat.
Dan, als allerlaatste, zijn er ook nog lieden die verkondigen dat ventilatie van meningen zou helpen tegen de verspreiding van het virus. Ik wil graag nogmaals benadrukken dat hier geen enkel wetenschappelijk bewijs voor bestaat. Volg dergelijke charlatans dus niet, en hang geen engelenhaar in de kerstboom.
En dan geef ik nu graag het woord aan Hugo de Jonge.