Dit jaar is helaas opnieuw gebleken dat Bohemian Rhapsody is uitgevoerd door drie witte heteromannen en een biseksueel uit Zanzibar. Het is volledig aan Freddies geaardheid en teraardekoming te danken dat Queen nog net gehandhaafd kan blijven als aanvoerder van de Top 2000, al weegt het feit dat de bandnaam verwijst naar een vrouwspersoon wellicht ook nog enigszins mee. Maar slechts 16% vrouwen in de Top 2000, dat kan in deze tijd echt niet meer – zeker niet als je bedenkt, brr, dat 86% van dat handjevol ook nog eens wit is.
Als je de lijst van 2017 bekijkt, klopt het nog ook: een hele roedel vieze, witte, oude, om niet te zeggen: dode mannen aan de top, en wie bungelt er eenzaam helemaal onderaan? Juist, een weerloze zwarte vrouw die zingt Anything you want done, baby / I’ll do it naturally.
Nee, er is bar weinig inclusiviteit te bespeuren in de Top 2000. Maar ja, wat had je verwacht, na miljoenen jaren van nietsontziende suprematie van witte mannen, waarin de vrouw nog geen triangel mocht beroeren? Dat ze, nu er sinds een paar jaar ook vrouwelijke artiesten op de radio gedraaid mogen worden, ineens massaal zouden opduiken in de lijst die pretendeert de beste popmuziek ooit gemaakt op een rij te zetten?
Dat heeft tijd nodig, dames! Op wie zouden we moeten, of zelfs maar kunnen stemmen? Nou, Adele hoor je dan. Of Anouk. Tina Turner, Celine Dion. De grootste misdaden tegen de buis van Eustachius uit de vroegmoderne geschiedenis passeren de revue, met als voorlopig resultaat Claudia de Breij als hoogstgenoteerde vrouw op plek 14.
Het ligt dus niet per se aan de mannen, laten we wel wezen.
Maar aan de vrouwen ligt het ook niet. Adele, weliswaar roomblank, staat gewoon dertien keer in de lijst. Dertien keer! Het arme schaap had nog niet eens dertien nummers gemaakt, maar ze hebben gewoon nummers bijgeschreven om haar zo vaak in de lijst te krijgen. The Beatles staan dan misschien nog wat vaker in de lijst, maar hun beste nummer wordt vele malen zwakker gevonden dan dat van Claudia de Breij. Het simplistische Hey Jude verbleekt werkelijk bij het geniale Mag ik dan bij jou. Uiteraard! Maar waar klagen we dan over?
Het staat buiten kijf dat de lijst der lijsten zich in een behoorlijke populariteit mag verheugen, en ik durf daarbij de stelling wel aan dat het in een gemiddeld gezin de vrouw is die ’s ochtends nog voor het ontbijt tegelijk met de kerstboom ook Radio 2 aan zet – een beetje vent verlangt na twee dagen kerstvakantie alweer terug naar zijn werk (Mamma mia, mamma mia, mamma mia let me go).
Kom op mensen, die hele Top 2000 is vooral een vrouwending, en niets heeft de stemmers de afgelopen twintig jaar belemmerd om de uitkomst anders te doen zijn dan zij was. Niets heeft hen doen besluiten om uit protest tegen zoveel wittemannenoverheersing niet meer te luisteren, integendeel. Het is met andere woorden volstrekt onduidelijk welk niet eerder gesignaleerd probleem hier verholpen wordt. Je zult Janis Joplin maar zijn en verkozen worden, niet omdat je een prachtig nummer hebt geschreven maar omdat je een vrouw bent.
Als er straks genoeg (maar wanneer is het genoeg? – dit terzijde) vrouwen in de lijst staan, kunnen we gaan werken aan het aandeel zwarte artiesten. De LGBTQ-gemeenschap was al redelijk vertegenwoordigd, maar het kan altijd beter. Wereldmuziek horen we veel te weinig. En de last van alle mensen met een functiebeperking kun je moeilijk op de schouders van alleen Stevie Wonder en Ray Charles laten rusten.
Ja, ik weet het. Soms hebben dingen een zetje nodig voor ze veranderen. Maar mijn viriliteit en competitiedrang winnen het hier toch: ga gewoon betere muziek maken of start een eigen lijst of zo. Werken voor je geld, olé olé – een van mijn favoriete nummers, met overigens ieder jaar helaas net te weinig stemmen.
Naar aanleiding van dit gedoetje ben ik eens gaan uitzoeken wat eigenlijk het percentage boeken van vrouwelijke auteurs is dat ik lees. Ongeveer een derde, zo bleek (ik kom er maar gewoon voor uit nu het nog kan), maar zo eenvoudig was de berekening niet: van een paar auteurs moest ik opzoeken of zij man of vrouw waren – zo onvoorstelbaar niet speelt dit mee in mijn keuze. Dit soort acties dwingt mensen er toch op te letten. Dat is de bedoeling, maar het effect is bij mij averechts: ik word er ontzettend recalcitrant van, waarvan akte.
Maar als het dan toch moet, dan graag Chaka Khan, en daarmee elke vrouw, op 1. Dan zijn we hopelijk van het gezeur af.