Beste Ralf Bodelier,
Als de misselijkmakende aanval op 22.000 concertbezoekers, grotendeels kinderen, überhaupt de geschiedenisboeken in zal gaan en dus niet vergeten zal worden tussen de tientallen mogelijk nog ziekmakender gevallen die nog zullen volgen, dan is het als een aanslag waarbij 22 doden vielen. Een relatief klein aantal, waarin jij een rechtvaardiging ziet om nog altijd, na Parijs, na Brussel, na Nice, na München, na Saint Etienne du Rouvray, na Berlijn, na Istanbul, na Londen, na Stockholm, na voor de zoveelste keer Parijs en na Manchester – met excuus voor mijn selectiviteit – een tijdsgewricht in de recente geschiedenis te vinden waarin het getalsmatig nóg erger was. Hiermee tracht je je dochter gerust te stellen: ‘kleiner dan ooit’ noem je de kans dat wij ‘door oorlog, terrorisme of moord getroffen worden’.
Het is mooi dat je spreekt over ‘getroffen worden door’ en in het vervolg van je betoog duidelijk maakt wat je daaronder verstaat, namelijk ‘omkomen bij’. Het aantal doden vormt immers het enige gegeven waarmee je beargumenteert dat het volgens jou in 1977 ‘veel gevaarlijker’ in Europa was dan nu. Ik moet concluderen dat je van mening bent dat uitsluitend de tweeëntwintig doden in Manchester ‘getroffen zijn door oorlog, terrorisme of moord’, maar niet de zestig gewonden en de tweeëntwintigduizend aanwezigen. Zij, grotendeeels dus kinderen met nog een heel leven voor zich, kunnen wat jou betreft rustig gaan slapen: er is relatief weinig aan de hand.
Nu is het prijzenswaardig dat je je dochter een mooie toekomst in het vooruitzicht wilt stellen, maar stellen dat het in 1977 ‘veel gevaarlijker’ was in Europa, is ongeveer hetzelfde als er na de wereldwijde cyberaanval met Wannacry op wijzen dat er in 1999 veel meer computervirussen rondwaarden. De vergelijking is krom, getalsmatig zeer dubieus en bovenal volkomen irrelevant.
Waarom, beste Ralf, ga je zo angstvallig en opzichtig op zoek naar houvast om de dreiging van islamitisch terrorisme, waar je dochter nog jaren mee te maken zal hebben, te bagatelliseren? Waarom laat je, in een betoog over de veiligheid in Europa, de ‘huidige jihadistische terreurgolf’ niet beginnen bij de Bataclan in november 2015, maar in New York in 2001, overigens zonder de 3000 doden die daar vielen mee te nemen in je berekeningen? Vanwaar dat gegoochel met cijfers om maar de gewenste conclusie te kunnen trekken? Bij welk precieze aantal doden binnen welke periode en welke geografische grenzen concludeer jij dat het niet meevalt en dat het nu minder veilig is dan in 1977?
Maar vooral: waarom is dat van belang? Wat heeft je dochter eraan dat er decennia geleden in ons omringende landen interne conflicten woedden die levens eisten, als zij zelf in het hier en nu geconfronteerd wordt met extreme veiligheidsmaatregelen die ik me in ieder geval niet kan herinneren van, pak hem beet, de huldiging van het Nederlands Elftal in het zeer gevaarlijke jaar 1988? Als je dochter met een zware griep en hoge koorts op bed ligt, stel je haar toch ook niet gerust met de boodschap dat ze in ieder geval geen kanker heeft?
Beste Ralf, ik wil je geen angst aanpraten. Net zo min als jij kan ik in de toekomst kijken. Misschien heb je gelijk en waait de storm wel over, voor zover je daar nog van zou kunnen spreken. Maar misschien doet hij dat niet en blazen de aanhangers van het islamitische extremisme zelfs het meest bagatelliserende statistiekje aan diggelen. De ontwikkelingen in de afgelopen anderhalf jaar in ogenschouw nemend is dat niet een heel onwaarschijnlijk scenario. Je dochter hoeft er niet bij om te komen om er toch ongelooflijk bang voor te zijn.
Laat je dochter vooral positief in het leven staan en naar concerten en festivals gaan. Maar de drie rijen beveiliging waar zij doorheen moet, staan daar niet omdat Facebook en Twitter tien, twintig, dertig of veertig jaar geleden niet bestonden. Die staan er omdat er helaas een reële dreiging is die er eerst niet was en die nog altijd groeiende is. Met het relativeren van die dreiging is niet veel mis, maar als dat tegen beter weten in gebeurt wordt het bagatelliseren, en dat is pas echt gevaarlijk.