Bij gebrek aan een kind(erwens) draag ik zorg voor een bibliotheek. Het maatschappelijk belang daarvan wordt nog wel eens onderschat, terwijl de superioriteit van de bibliotheek boven het kind wat mij betreft onbetwistbaar is. Bibliotheken zijn geen jengelaars maar gedijen juist bij stilte, ze hoeven nooit in een bakfiets en ze zullen ook niet zo snel de Mexicaanse griep krijgen – om slechts enkele voorbeelden te noemen.
Een overeenkomst tussen beide is dat ze groeien als kool en klauwen met geld kosten, maar op iets als een boekenbijslag van overheidswege hoef ik niet te rekenen.
Mijn bibliotheek is nu een jaar of vijftien, in allerlei opzichten een lastige leeftijd. Bibliotheken groeien over het algemeen vrij constant, maar rond de puberteit bereikt die groei op enig moment een natuurlijk plafond. De bibliotheek krijgt een grote mond en eist zijn plek op in het huishouden. Eens zo strak in het vel zijn nu puisten met boeken te zien die niet meer op een staanplaats kunnen rekenen; op de omslagen daalt donzig stof neer.
In de bibliopedagogiek wordt in zo’n geval slechts één remedie serieus genomen: planken erbij.
Laat er geen misverstand over bestaan: mijn bibliotheek heeft een keurige opvoeding genoten. Misschien wat aan de strenge kant, maar daar is nog nooit een boekenverzameling slechter van geworden. Nederlands en Engels staan netjes gescheiden, per taal keurig gesorteerd op auteur en daarbinnen, hoe onvoorstelbaar irritant uitgevers ook om kunnen gaan met het oeuvre van sommige schrijvers door bij ieder nieuw werk een ander formaat te bedenken, gewoon zoals dat hoort op publicatiedatum.
De sectie Engels was in huize Zero sinds enige tijd nauwelijks meer te handhaven. Met twee extra planken, goed voor zo’n zestig boeken, moest ik mijn bibliotheek wel weer enige tijd in bedwang kunnen houden. Een beperkte groeispurt, die zich echter uitsluitend in de breedte, en in het geheel niet in de hoogte zou moeten voltrekken. En daar begon de schoen, of liever gezegd: begonnen enkele boeken, te wringen.
De ellende begon al bij Paul Auster, wiens nieuwe, overigens zeer aan te raden roman Invisible alleen nog maar verkrijgbaar is in het hardcover formaat dat net een nanometer te hoog is om de plankjes één gaatje hoger te kunnen plaatsen. Maar ook Roddy Doyle, Kazuo Ishiguro, David Mitchell, Zadie Smith en Tom Wolfe lagen of zaten verspreid over de kast dwars; voldoende plek om te staan hadden ze in ieder geval niet meer.
Het gevolg was hartverscheurend: om voldoende ruimte te creëren moest er én een plank voor de hoogste boeken komen, en omdat er daardoor onderin te weinig ruimte overbleef ook een voor de kleinste. Er zijn schrijvers bij wier oeuvre meedogenloos in drieën uiteengereten werd. Het voelde alsof vijftien jaar opvoeding zonder erbarmen door de plee gespoeld werd, terwijl onduidelijk is of een opvoeding eigenlijk wel in het riool terecht mag komen. Met lede ogen en pijn in het hart heb ik het aan moeten zien.
Een dag later moet ik wel toegeven dat mijn bibliotheek uiterlijk onmiskenbaar een stuk aantrekkelijker, ja, zeg maar gerust volwassener is geworden.
Ach ja. Kleine bibliotheekjes worden groot.
’t is aandoenlijk, Zero, maar ondoenlijk. Laat dit kind zijn gang maar gaan. Op een gevement zul je ontdekken dat je boekenkast net als jij wordt. In mijn geval: te zwaar, en een beetje zeikerig.
Tijdens de midlife-crisis van mijn boekenkast, ging hij ineens op dieet! Hij was namelijk zogenaamd te zwaar…
Nu, achteraf moet ik toegeven dat hij gelijk had, hij was inderdaad te zwaar. Hij woog 7000 delen, en na een rigoreus dieet weegt hij nu nog 4000 delen. Het wonderlijke is: ik heb niet het gevoel dat hij ook maar iets lichter geworden is. Integendeel. Met het kwijtraken der overbodige pondjes, heeft hij alleen maar gewonnen aan soortelijk gewicht.
Nu is het zover dat telkens als er iets bijkomt, er iets (lichters) af moet. Mijn boekenkast wordt steeds volwassener, steeds meer een echte kerel! Wees niet bang om af te stoten, het is gezond. Ieder organisme moet stof wisselen.
‘bezit is ballast’, heb ik zaterdag een aantal keren voorbij horen komen toen ik bij Petol was. Een verstandig mens negeert dat inderdaad zero.
Een fotoootje van t boekenwurm lijkt me leuk..
Ha, een heuse provocatie! Helaas, Petol, ik ga even op mijn handen zitten.
Ach, gewoon af en toe wat boeken weggooien.
wat een herkenbare problematiek! Woensdag maar weer een nieuwe boekenkast gekocht, het is de derde. De Markör deze keer, want de kast die ik eigenlijk wilde is inmiddels uit productie, zo zei de Ikeameneer. Die Markör dus in de woonkamer, de gang was immers al vol sinds ik een kapstok en schoenenrek heb aangeschaft. Over dat inelkaarzetten van Ikeaspulletjes heeft Youp van ´t Hek, toen hij nog leuk was, eens wat grappigs verteld. Ook deze keer bleef ik met een aantal ondefinieerbare schroefjes zitten hetgeen me wel een wat ongemakkelijk gevoel gaf. Maar hij staat nog steeds, ook al is de hele kast nu geheel gevuld met Nederlandse literatuur. En dat vullen van een kast is natuurlijk het leukste. Nederlands bij Nederlands, Frans bij Frans, Engels bij Engels, filosofie bij filosofie enz. enz. Levert overigens ook wel hoofdbrekens op, want moet je het boek van Ayaan Hirsi Ali bij Gert Mak op de plank zetten? Hoe dan ook, ik ben maar alleen. Met de aanschaf van de Markör heb ik weer even ´tijd gekocht´ totdat de gestage groei van het aantal boeken mij weer noopt tot aanschaf van een nieuwe kast. Plankjes kopen en zodoende ruimtegebrek verdoezelen is gelukkig bij mij nog niet aan de orde -ik heb dan ook best een groot huis. Maar in dit tempo voorzie ik over een jaar of 10 ook in plankjesgedoe te moeten vervallen. Zero kan dan wel tevreden zijn over het resultaat, ik krijg sterk de indruk dat hij dat eigenlijk niet is en het toch liever anders had gezien, zodat Tom Wolfe gewoon bij Tom Wolfe kan blijven staan. En zo hoort het natuurlijk ook, er is geen bibliotheek in Nederland waar een aparte ´groteboekenkast´ te vinden is.
Het kind mag hopelijk wel in de woonkamer staan? In sommige huishoudens niet, hoor, ongelooflijk maar waar, daar is het kind definitief verbannen naar de hal of de ‘studeerkamer’. Pijnlijk, vind ik dat.
Dank voor de tip van de nieuwe van Paul Auster. Weer iets om naar uit te kijken… (heb afgelopen zomer 5 Austers achter elkaar gelezen).
Wat ook erg is: dan heb je net de boel weer helemaal op orde en op alfabet, alles past nog net op die plankjes geperst, en dan krijg je van ene Van Aalten zijn nieuwe boek cadeau. Alles opschuiven!