Bronnen

Op de middelbare school, en tijdens mijn studie Nederlands werd daar nog een schepje bovenop gedaan, werd mij heb ik altijd geleerd om lijdende zinnen zo veel mogelijk te vermijden. Daarom is het ook nooit iets geworden tussen de journalistiek en mij; koppen als Balkenende genoemd als EU-president zou ik rücksichtslos van een vette rode streep voorzien. Wie noemt immers Balkenende als EU-president?

Niet in alle gevallen is een lijdende vorm even erg. Als Barack Obama genoemd wordt als winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede, dan is dat zo’n weinig opzienbarend gerucht dat het ook niet relevant is om te vermelden wie er de aanstichter van is; dat had immers de halve wereld kunnen bedenken. Wanneer iamzero.nl genoemd wordt als best geschreven Nederlandstalige blog idem dito. Maar wanneer de naam van Jan Peter Balkenende circuleert in verband met het presidentschap van de almachtige Europese Unie, dan wil je toch weten welke onverlaat dergelijke waanzin de wereld in geslingerd heeft.

‘Bronnen’, lees je dan vaak. Ja, dat lijkt me persoonlijk nogal wiedes. In wat voor wereld zouden we leven als geruchten niet afkomstig zijn van bronnen?

Bronnen zijn er in vele soorten en maten. Zo kunnen bronnen een sluimerend bestaan leiden, maar zijn zij soms in staat om dingen nadrukkelijk te noemen en toch gewoon bron te blijven. In een enkel geval kunnen ze zelfs zaken doen rondzoemen – in dat geval spreekt men eerder van brommen. In dit laatste voorbeeld is tevens te zien dat bronnen met enige regelmaat ‘welingelicht’ of ‘goed ingevoerd’ zijn. Ook dat lijkt mij in de meeste gevallen een open deur. Als je, bron zijnde, iets de wereld in brengt, mag ik hopen dat je weet dat je iets de wereld in brengt; alleen terminale alzheimerpatiënten zijn slecht ingelichte bronnen.

Minstens zo pleonastisch: de anonieme bron. I mean, like, duh!

Betrouwbaar, dat hoor je ook vaak over bronnen gezegd worden. Je hoort eigenlijk zelden iets over onbetrouwbare bronnen. Maar juist betrouwbare bronnen vertrouw ik voor geen cent. Wat mij betreft zijn betrouwbare bronnen juist enorme lafbekken, die zogenaamd de waarheid in pacht hebben maar die zich intussen wel angstvallig in een nikab hullen. Ook als ze complete onzin verkopen, worden ze de eerstvolgende keer gewoon weer als betrouwbare bron opgevoerd – terwijl de onbetrouwbare bronnen geen enkele kans op rehabilitatie wordt gegund.

Opvallend aan bronnen is voorts dat zij zelden alleen komen. Dat heeft vermoedelijk weinig te maken met het feit dat geruchten, en daarmee de bronnen, betrouwbaarder worden naarmate ze vaker genoemd worden, maar veeleer met het besmettelijke karakter van het bronschap. Vanmiddag vertelde ik aan iemand die het nog niet wist dat Jan Peter Balkenende genoemd werd als eerste EU-president – en verdomd, plotseling was ik ook een bron, een welingelichte en betrouwbare nog wel. En inderdaad, ook ik had Jan Peter weliswaar onbedoeld maar toch nadrukkelijk genoemd, net als de Nederlandse en Brusselse bronnen uit het bericht in de krant.

Wonderlijk toch hoe dat kan gaan. Helemaal als je bedenkt dat de hoofdpersoon in kwestie glashard ontkent dat hij genoemd wordt, terwijl iedereen inmiddels weet dat het wel zo is. Leest die man nooit een krant of zo?

Nee, dan prof. dr. ir. Akkermans. Zou hij al genoemd zijn? Nou, hierbij dan.

Nieuwe stukjes in je mailbox?

Meld je aan en ontvang een mailtje bij elk ei dat gelegd is.

Naam*

E-mailadres*