P.F. Thomése – Vladiwostok! (2007)
Als je een vak hebt geleerd, moet je dat bijhouden. Zo moet Joe the Plumber iedere vier jaar hard studeren om zijn stemgedrag waterpas te krijgen, en dienen letterkundigen hun ganse leven op de hoogte te blijven van de literatuur in hun taalgebied. Van die laatste groep hebben sommigen het geluk Engels, Frans, Spaans of voor mijn part Japans gestudeerd te hebben, terwijl ik als neerlandicus opgezadeld zit met een vaderlandse traditie die op zijn zachtst gezegd niet Nobel-waardig is.
Af en toe verplicht ik mij om door de zure appel heen te bijten. En als ik dan toch chauvinistisch bezig ben, zo bedacht ik terwijl ik mezelf op een après-donderdagmiddagborrel met zeven bier in de kraag de boekhandel binnensleepte, waarom dan niet eens een boek lezen van een gelauwerd schrijver die hemelsbreed pakweg 100 meter bij je vandaan woont?
Nou, daarom dus. Vladiwostok! van P.F. Thomése, want over deze buurman heb ik het, is het meest verschrikkelijke wat de Nederlandse literatuur de laatste jaren heeft voortgebracht – al voeg ik daar direct aan toe dat ik al een tijd niks meer van Arnon Grunberg heb gelezen.
Helaas is het onder schrijvers nogal usance om zich te verschuilen achter hun hoofdpersonen. Met dank aan Laurens Janszoon Coster, zo denken wij in Haarlem graag, zijn de meest onuitstaanbare figuren tot leven gewekt, en die personages nemen het vervolgens compleet van de auteur over. Moorden, overspel, foute denkbeelden en ander onverkwikkelijks: de schrijver wast zijn handen in onschuld, want het is de hoofdpersoon die het allemaal gedaan heeft.
Voor mij als simpele ziel is grotere flauwekul nauwelijks denkbaar. Die schrijvers moeten zich niet zo aanstellen en gewoon niet moeilijk doen over het feit dat het allemaal uit hun hoge hoed komt, zou ik denken. Maar goed, ze zeggen het allemaal, dus het zal wel zo werken. Ik heb natuurlijk ook nog nooit een boek geschreven.
Maar.
Als je nu gezeten achter de schrijverstafel van plan bent een meesterwerk te schrijven maar je wordt onverhoopt gegijzeld wordt door twee hoofdpersonen, te weten de politicus Hans Portielje die de hele dag met een stijve pik rondloopt en droomt van geile roze kutjes (excuus voor het woordgebruik, maar het is nu eenmaal de hoofdpersoon van dit stukje, de heer Thomése, die me dit influistert; ik kan er niks aan doen) en zijn communicatiestrateeg (!) Fons Nieuwenhuijs, die, u raadt het al, ook al de hele dag een keiharde paal in zijn broek heeft (dit stukje zal een hoop bezoekers opleveren), twee mannen wier vriendschap niet verder reikt dan het feit dat af en toe naar elkaar verwezen wordt als ‘zijn vriend’, en twee karakters die, hoewel ze de godganse dag aan rondingen denken zo plat blijven als een dubbeltje en die voor het verhaal ook net zo goed een verwarmingsmonteur en een tennisleraar hadden kunnen zijn, wel zo geloofwaardig eigenlijk, want het is toch zeker niet de bedoeling dat wij als lezer enig verband leggen met hoe het werkelijk in politiek Den Haag toegaat, brrr, nou, als je dus als schrijver twee van zulke onsympathieke hoofdpersonen treft met zo’n onvoorstelbaar slecht verhaal, onbeschrijfbaar slecht zou ik haast zeggen maar het bewijs van het tegendeel ligt hier voor me, dan moet je wel concluderen dat het lot je als welwillende romancier zeer ongunstig gezind is…
MAAR DAN HEB JE TOCH ALTIJD NOG DE KEUZE OM HET NIET UIT TE GEVEN???
Vladiwostok! is momenteel voor 10 euro verkrijgbaar. Gelet op mijn uurtarief is dat enkele honderden euro’s te hoog geprijsd.
Wat ik dan weer niet snap is dat je zo’n kutboek (excuses voor de niet-grappige woordspeling) uitleest! Je kunt het toch ook wegsmijten?
Was hij ook niet genomineerd voor de AKO-literatuurprijs? Of was dat niet met dit boek? Of was dat een andere schrijver?
Ik deel je mening, al heb ik daar geen enkele grond voor. Ik lees alleen Nederlandse schrijvers als ik ze gratis krijg. Enige uitzondering was Merel Roze, want die kan ik niet laten vallen natuurlijk.
Dit jaar zijn er 80 boeken ingeleverd voor de debutantenprijs. Daarvan is waarschijnlijk (krap geschat) tachtig procent niet beter dan het benedengemiddelde weblog.
Debutanten (en vooral ook redacteuren bij uitgevers) zouden verplicht eerst buitenlandse schrijvers moeten lezen als António Lobo Antunes, of een debuut als van Rivka Galchen.
Daar worden ze nederig van.
Dik kans dat ze zich dan de onvermijdelijke vraag stellen: heb ik hier nog wel iets aan toe te voegen? En dan roepen wij in koor met ze mee: nee!
En Kluun dan?
Als ik het goed begrijp mogen de auteurs van The Silence of the Lambs en de gehele Saw-cyclus voor een groot aantal jaren achter slot en grendel?
Wel een mooie vergelijking met dat uurloon, ik wacht de eerste rechtszaak nog even af alvorens slechte boeken te gaan lezen… 🙂