Had ik u al eens gezegd dat u met gezwinde spoed het verzameld werk van José Saramago tot u moet nemen? Aan de berichten in de inbox af te lezen wel. Onder de lezers van iamzero.nl lijkt het hysterische rage ontketend – volgens mij zouden ze nog Yvonne Kroonenberg gaan lezen ook, als ik het zou aanprijzen. Maar dat doe ik natuurlijk niet.
Gadver, Yvonne Kroonenberg in één logje met Saramago.
Goed.
Aan de schier eindeloze lijst met saramagotips kan ik inmiddels ook Het schijnbestaan toevoegen. Het boek is een van de meest filosofische van Saramago, en alleen al de Nederlandse vertaling van de titel vormt stof tot nadenken, wat mijn vermoeden bevestigt dat er achter vertaalster Maartje de Kort net zo goed een groot literair talent schuilgaat. Het blijft natuurlijk de vraag waarom het boek niet gewoon De grot kan heten, zoals het origineel, maar Het schijnbestaan dekt de lading prima.
Wie grot + schijnbestaan zegt, die zegt Plato, en dat de hoofdpersoon een pottenbakker is, spreekt dan wellicht niet direct tot de verbeelding, maar is wel toepasselijk in deze historische context, waarin de grotbewoners de godganse dag naar gebakken kleipoppetjes zitten te kijken, wat zeg ik, naar schaduwen ervan op de muur.
Wie Plato’s grotvergelijking niet kent, doet er verstandig aan om voor het lezen van Het schijnbestaan eerst deel III van Griekse Klassiekers voor Dummies door te pluizen, maar vervolgens kun je wel het genoegen smaken om een keer intertekstualiteit van de bovenste plank te snappen – met dit verschil dat de mens in Het schijnbestaan pas het licht ziet als hij de grot induikt in plaats van wanneer hij eruit weet te ontsnappen.
Hoe een oude uitgerangeerde pottenbakker een held wordt, zie daar maar eens een boek van te maken.
Ik vond de stad der blinden prachtig. Prachtig is dan weer iets te min voor zo’n boek, maar boeken beschrijven laat ik aan jou over.
Ook ik moest wennen aan zijn schrijfstijl, maar juist na een bladzijde of dertig (dus Kees, zet een keer door!) valt dat wennen weg. Ondertussen staan er meerdere Saramago’s op mijn lijstje ’te kopen boeken’.
@Kees: Die manier van dialogen kostte mij ook wat moeite. Blinden uitgelezen en op de dialogen na was ik erg enthousiast. Toen ik kort daarna met Zienden begon, irriteerde ik me direct enorm aan de dialogen. En dat is me blijkbaar zo tegen gaan staan dat ik ergens halverwege het boek heb weggelegd en het niet meer heb opgepakt. En dat gebeurt me zelden…
Klinkt weer goed.
Als je Yvonne Kroonenberg aan zou prijzen, zou ik het niet gaan lezen. Denk ik.
Van elk onderwerp is wel een boek te maken… of het nog interessant is, is een tweede.
Ik heb drie keer Saramago geprobeerd. Paar jaar geleden die bijbelachtige persiflage, vorig jaar Zienden en onlangs, op voorschrift iamzero, Blinden. En drie keer na een bladzij of 30 afgehaakt. Hoewel het verhaal om verder lezen vraagt, hoewel de humor hoog en de pretentie laag scoort, toch kreeg ik het niet verder gelezen.
Volgens mij kwam het steeds door die dialogen die achterelkaar geplakt zijn. Ik wil een dialoog in de lay-out van een dialoog lezen. Zoals ze in de S-boeken achterelkaar worden gehaspeld, is het net als een een stuk met één acteur die alle rollen op zich neemt. Vinden mensen ook soms mooi, maar ik kan zoiets niet vatten.