J. Bernlef – Hersenschimmen (1984)
Smalend wordt er nog wel eens gesproken over de inhoud van mijn bibliotheek (hier ook deels op archiefbeeld), die een neerlandicus onwaardig zou zijn. Het is een van de weinige momenten waarop ik mij nog kan beroepen op mijn jeugdigheid: de tijd om meer te lezen is mij simpelweg nog niet gegund. Daar komt bij dat ik mijn studie bepaald niet als literatuurliefhebber begon; dat is allemaal later pas gekomen.
Toch zijn er boeken die je als zichzelf respecterende neerlandicus gelezen moet hebben om geen volslagen idioot figuur te slaan tegenover vreemden die je op een verjaardag ontmoet. Zo sloeg mij af en toe de angst om het hart als me weer te binnen schoot – zoals bij een dementerend persoon die zich op een spaarzaam helder moment iets belangrijks herinnert – dat Hersenschimmen van Bernlef nog altijd ongelezen in mijn kast stond.
Nu moet ik erbij zeggen dat ook het kopen van het boek destijds een verplichting was. In een vlaag van verstandsverbijstering had ik me ooit lid laten maken van de ECI, omdat ik daarvoor zo’n beetje de complete Tandeloze Tijd van Van der Heijden cadeau kreeg. Hoe erg het kon zijn om ieder kwartaal een boek te moeten kopen, bleek daarna pas. Toen het mes weer eens op mijn keel stond, besloot ik een onooglijke uitgave van Hersenschimmen aan te schaffen, maar zo’n boek pak je vervolgens niet met plezier uit de kast.
Tien jaar later blijkt tot overmaat van ramp dat het boek verkeerd om gedrukt is: als ik het omslag verwijder, verschijnt een azuurblauwe cover, op de achterkant prijkt een ondefinieerbaar beeld en het leeslint (jawel) zit vast aan de onderkant. De rug van het boek, de enige plek waar auteur en titel vermeld staan, verraadt dat het allemaal andersom bedoeld was.
Ik wilde terug, maar ik was het guldenbonnetje in de loop der jaren kwijtgeraakt.
Ik ben dus maar gaan lezen, en het werd me snel duidelijk waarom ik dit boek moest kopen en waarom ik het moest lezen. Het enige jammere is dat iedereen dat al weet. Laat dit dan een herinnering zijn, voor het geval u ook een beetje vergeetachtig wordt (wat ik uw naasten na het lezen van dit boek niet toewens).
Ik heb een mooie versie, met een passende stemmige omslag, gelukkig voor jou draait het uiteindelijk toch om de binnenkant 🙂
He, he, eindelijk een boek in Zero’s bibliotheek dat ik wel gelezen heb! Mooi boek.
Gelukkig heb je je over de ECI-associatie kunnen heenzetten, hoewel ik ook kan begrijpen dat dat 10 jaar heeft geduurd.
Een geweldig boek !
Zo heb ik ook een aantal (veel?)klassiekers niet gelezen en ik vraag me af of ik het ooit allemaal nog kan inhalen. Waarschijnlijk niet. Maar Hersenschimmen is door mij op de middelbare school al uitgelezen voor de Leeslijst. Dat dan weer wel.