In tijden van crisis leer je je vrienden kennen, en dus stond deze week plotseling mijn halve Facebook-timeline vol met een Voetnoot van Arnon Grunberg.
Die citeerde met instemming een Israëlische minister, die op het hoogtepunt van de Tweede Intifada volhield dat er nog altijd meer verkeersdoden in Israël vielen dan dat er mensen stierven aan terrorisme. Om deze reactie vervolgens te prijzen tegenover die van staten die hun vrije samenleving omvormen tot politiestaat, zoals ‘de heer Wilders’ voorstaat.
Hier gaan een paar dingen verschrikkelijk mis. Wie de dodelijke slachtoffers van terroristische aanslagen vergelijkt met verkeersdoden, vergelijkt mensen die bij een aanslag gewond raken met mensen die ongelukkig van hun fiets vallen, en de mensen die een metro eerder hadden dan die ene die werd opgeblazen met mensen die ook wel eens langs de boom rijden waartegen zich laatst een dronkenlap te pletter reed.
De man die op 15 april 2013 bij de Boston Marathon ging kijken, op 13 november 2015 in Parijs was en afgelopen dinsdag zwaar gewond raakte op vliegveld Zaventem (hij bestaat), moet volgens deze redenering vooral goed blijven opletten bij het oversteken, omdat de kans nogal groot is dat hij in zijn Mormoonse dorp onder een paard-en-wagen belandt.
De relativering van de dreiging en het ‘Gaat u maar rustig slapen’ zijn natuurlijk hartstikke goed bedoeld, maar tegelijk een tikkeltje naïef, om niet te zeggen volkomen misplaatst, en welbeschouwd nogal onbeschoft tegenover de nabestaanden en de honderden, zo niet duizenden overlevenden die met een levenslang trauma zijn opgezadeld.
Maar er gebeurt hier nog iets kwalijks. Wanneer je, zoals ik, niet in staat bent de moreel superieure zienswijze tot je te nemen, ben je door Grunberg en de zijnen automatisch veroordeeld tot het kamp Wilders. Dan wil je een politiestaat, dan wil je alle grenzen dicht en dan wil je preventieve opsluiting. Er zit niets tussen, en zolang alle politieke partijen blijven vervallen in wegkijken, alleen maar uit angst om met Wilders geassocieerd te worden, ben ik bang dat dit nog overeenkomt met de werkelijkheid ook. Ik bevind mij als burger echter wel degelijk tussen deze twee extremen: ik weet dat ‘grenzen dicht’ het probleem niet oplost, maar erken op zijn minst dat ‘grenzen open’ dat zeker ook niet doet. Ik wil geen politiestaat, maar weet ook dat we het gevaar niet kunnen beteugelen zonder ingrepen die indruisen tegen de vrijheid die we ooit verworven maar verkwanseld hebben.
Dat Wilders er met zijn haren wordt bijgesleept, is om nog een reden merkwaardig. Want hoewel zijn kapsel ertoe uitnodigt: waarom is het na zo’n aanslag belangrijker om de pijlen op hem te richten dan om stil te staan bij de horreur die onze samenleving binnen is geslopen? Wat is dat voor merkwaardige afleidingsmanoeuvre? Gebeurt hier niet waar Wilders juist voor waarschuwt, en zouden we er niet verstandiger aan doen om toe te geven dat helaas opnieuw een klein deel van zijn inktzwarte wereldbeeld bewaarheid is geworden? Waarom moeten bananen wel recht zijn als Wilders zegt dat ze krom zijn?
Ontkenning boven erkenning. De wetmatigheid die zich hier voor lijkt te doen is een soort omgekeerde Godwin: naarmate er meer aanslagen komen, wordt de vergoelijkende vergelijking met verkeersdoden, keukentrapjes, de bliksem of aanslagen elders steeds sneller gemaakt.
De grote vraag is wanneer voor deze mensen de maat dan wel vol is, als die dat nu nog niet is? Is dat wanneer er bij terreur wel net zo veel dodelijke slachtoffers vallen als in het verkeer? Als een kerncentrale wordt opgeblazen? Moet er een aanval met chemische wapens plaatsvinden? Je zou verwachten dat dit moment allang is aangebroken, maar verrassend veel mensen weten te volharden in hun intussen prijzenswaardige naïviteit.
Een zinvolle en relevante vergelijking zou zijn: ‘Er vallen meer doden door moslimterreur in Europa dan voordat de moslimterroristen zich in Europa nestelden.’ Wij leefden in een samenleving waarin het journaal opende met het verplicht stellen van dodehoekspiegels voor vrachtwagens, omdat verkeersdoden ons grootste probleem waren. Zichzelf opblazende fundamentalisten, homohaat en vrouwenonderdrukking waren zaken die zich ver van ons bed afspeelden. Zonde dat de rest van de wereld nog niet zo ver is als wij, dachten we dan.
Ik wil gewoon Harmen Siezen terug die de invloed van zadelpijn op het dalende geboortecijfer duidt. Wie dat ook wil, zal toch echt door wat andere pijntjes heen moeten.