Erg bijbelvast ben ik niet, maar van de eerste verzen van het eerste boek Genesis meen ik mij toch te herinneren dat de eerste woorden die onze lieve heer tot de eerste mensen sprak, neerkwamen op een niet mis te verstane opdracht om heen te gaan en zich te vermenigvuldigen. Niets ‘Ga rustig zitten, neem een kop koffie’, maar ‘Weest vruchtbaar en wordt talrijk’. Wie schetst dan ook mijn verbazing toen ik deze week de paus hoorde verkondigen dat katholieken zich niet als konijnen hoeven voort te planten. Quod erat demonstrandum: het kán dus wel, een gezaghebbende geestelijk leider die luid en duidelijk verkondigt dat je alle onzin in een heilig boek niet zo serieus moet nemen.
Aangezien de kerk nog altijd stelselmatig alle vormen van anticonceptie afwijst, is Franciscus’ toch al opmerkelijke uitspraak niet anders te lezen dan als een verzoek of er godverdomme eindelijk eens wat minder geneukt kan worden. Het scheelde weinig of hij liet het vergezeld gaan van een kledingadvies aan de vrouwen, om de welig tierende masculiene lustgevoelens nog enigszins in toom te houden.
Konijnenfokkers – vooral die van de cuniculus frigidus – natuurlijk in rep en roer vanwege deze smadelijke degradatie van hun eerbare diertjes tot monomaan-nymfomane monsters. Maar ook de mensheid mag zich achter de oren krabben, want los van de nogal hinderlijke papale inmenging in het privé-domein dringt de vraag zich op welk probleem de paus hier eigenlijk tracht te adresseren. Zijn er soms te veel katholieken? Daar zou ik een eind in mee kunnen gaan, maar zolang de ene na de andere kerk wegens leegstand wordt omgebouwd tot luxe appartementencomplex of hippe koffiebar zal dat toch niet zijn waar de paus op doelde.
Uiteindelijk bleek dat de paus een vrouw had gesproken die na zeven keizersnedes voor de achtste keer zwanger was. Niet direct de persoon die ik naar voren zou schuiven als representant van mijn geloof, maar voor Franciscus ging het om iets anders: hij wilde duidelijk maken dat “geen enkel instituut van bovenaf moet bepalen welke omvang een gezin zou moeten hebben”.
Dus de hoogste leider van de katholieke kerk, een instituut met ruim een miljard volgelingen, zegt dat je je niet per se hoeft voort te planten om duidelijk te maken… dat geen enkel instituut van bovenaf moet bepalen welke omvang een gezin zou moeten hebben.
Gelukkig hoeft de kerk dat ook helemaal niet te doen. Het recept is namelijk allang bekend, en heet vooruitgang. Het is algemeen bekend: hoe ontwikkelder het land, hoe lager het geboortecijfer. Dat hangt samen met de positie van de vrouw, die in ontwikkelde landen het best is, niet in de laatste plaats omdat men daar massaal het geloof de rug toekeert. Het mag hier dan één groot goddeloos Sodom en Gomorra zijn, met talloze onzedige lieden die in alle vrijheid hun schoonheid etaleren en daarmee de hoofden van menigeen op hol brengen, maar we kijken wel link uit voordat we ons voortplanten, want dat is niet altijd handig voor de carrière.
Kortom, dat de paus de voortplanting van katholieken ontmoedigt is mooi meegenomen, maar echt nodig was het niet. Zorgwekkender zijn zijn uitspraken over wat hij de ‘ideologische kolonisatie van het gezin’ noemt, daarmee doelend op opvattingen over onder andere homorechten die het Westen zou opleggen aan ontwikkelingslanden. De paus trekt hier wel een hele grote jurk aan – niet alleen is de uitspraak nogal stuitend uit de mond van de leider van een godsdienst die, als alle godsdiensten, behoorlijk wat voorschrijft aan zijn aanhangers; hij claimt hier ook het monopolie op de enig juiste opvatting, die hij dus wenst op te leggen aan iedereen.
De enig juiste opvatting is de ene die niets oplegt, zodat wij zelf onze eigen achterlijke of briljante waarheid kunnen fabriceren – of besluiten mee te gaan in die van de paus. De ideologie van vrijheid (van meningsuiting, godsdienst, geaardheid of whatever) kent geen strijd vóór die vrijheden, als wel een strijd tegen alles wat die belemmert. De kolonisatie van deze ideologie kan moeilijk veroordeeld worden, omdat deze intrinsiek in ons allen aanwezig is, van Saudi-Arabië tot Noord-Korea. Uiteindelijk willen wij allemaal konijnen zijn, al dan niet met dezelfde onbezorgde dagbesteding.
Als katholieke haas voel ik die wens om konijn te zijn wat minder sterk. Die onbezorgde dagbesteding lijkt me daarentegen wel wat.